اعتیاد چیست؟

اعتیاد

اعتیاد ! در این مقاله قصد داریم با تحقیق و جستجوی فراوان به علت های ایجاد اعتیاد و اصل موضوع اعتیاد بپردازیم

ما به طور مداوم در حال تلاش هستیم تا با افزایش سطح آگاهی شما نسبت به موضوع مواد مخدر و اعتیاد، با استفاده از روش‌های تحقیقی و تجربی و علمی، گام مهمی در بحث پیشگیری و درمان این معضل بزرگ که بسیار از افراد جامعه به طور مستقیم و غیرمستقیم با آن درگیر هستند، داشته

در این مقاله به چند موضوع مهم به ترتیب زیر می‌پردازیم

تعریف اعتیاد

تاریخچه اعتیاد

مراحل اعتیاد

عملکرد اعتیاد

انواع اعتیاد

اصطلاحات رایج اعتیاد

مراحل ایجاد وابستگی

تفاوت بین اعتیاد و عادت بد

علل گرایش به اعتیاد

سوءمصرف

اعتیاد چیست؟

امروزه تعریف اعتیاد به‌گونه‌ای است که شامل انواع اعتیاد می‌شود و هر نوع اعتیادی را پوشش می‌دهد

اعتیاد یک عادت است که، فرد به یک ماده یا یک رفتار خاص وابستگی شدید پیدا می‌کند. که اگر به آن دست نیابد دچار برخی اختلالات روانی و جسمانی می‌شود

اعتیاد هم مانند همه بیماری‌ها علائم مرتبط با خود را دارد مثل عدم کنترل رفتار، تمرکز نداشتن و…،که اگر برای بهبودی آن اقدامی نشود مانند سایر بیماری‌ها پیشروی می‌کند و ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری را برای فرد و اطرافیانش به دنبال داشته باشد … لذا می‌توان با چند راهکار ساده ایجاد انگیزه کرد. و تا حد بسیار بالایی توانایی خود را در مقابل با این بیماری قوی کرد

با برخی راهکارها مانند: ایجاد حس و حال خوب و مثبت با گوش‌دادن به پادکست و سخنرانی‌های انگیزشی، ورزش، انجام تفریحات سالم در کنار دوستان و خانواده و در نهایت هر کار مثبتی که به فرد حس خوبی را انتقال دهد.می‌شود تا حدود زیادی از مصرف مواد مخدر و وابستگی‌های افراطی آن درامان بود

همچنین فرد معتاد فقط به لذت‌های آنی.  برای  دستیابی به مواد مخدر و  استعمال آن. فکر می‌کند و به عواقب  و آثار مخربی که  بر زندگی‌اش می‌گذارد. نمی اندیشد  ،اعتیاد تمرکز فرد را نشانه گرفته و حواس او را از موضوعات مفید پراکنده میسازد و  در نهایت وابستگی وی به قدری شدت می یابد که انجام عادت مخرب را در اولویت  و ترک کردن آن  را معضلی حل نشدنی می پندارد

اثرات اعتیاد بر روی رفتارهای فردی و اجتماعی

اعتیاد به هر نوعی قطعاً اثراتی را برای فرد به دنبال خواهد داشت

از اثرات اعتیاد بر رفتارهای فردی می‌توان به عدم کنترل بر روی رفتار و گفتار، عدم تصمیم‌گیری صحیح، افسردگی، استرس و اضطراب، خشونت، عدم تمرکز، انجام رفتارهای وسواسی اشاره نمود

از اثرات اعتیاد بر روی رفتارهای اجتماعی می‌شود به ازبین‌رفتن کیفیت زندگی، انزوا، عدم ارتباط اجتماعی، کناره‌گیری از دوستان و خانواده و اطرافیان اشاره کرد

لذا جهت بهبود هرکدام از این موارد بهتر آن است که ریشه اصلی  آن را که اعتیاد است  را درمان نمود تا به افزایش کیفیت زندگی کمک شود

تاریخچه اعتیاد

استفاده از مواد مخدر. و شکل گرفتن پدیده اعتیاد در ایران برای اولین‌بار در زمان صفویان شکل گرفت. و با کشت شدن خشخاش آغاز گردید. با گذشت زمان تریاک و حشیش هم در کشور رواج پیدا کرده بود

و در جامعه پذیرفته شده بود. و در بین مردم رونق زیادی پیدا کرد.در زمان قاجار نیز مصرف مواد مخدر بسیار افزایش پیدا کرده بود، حکومت از آن دفاع می‌کرد. به طوری که تبدیل به یک کالای صاداراتی شده بود! در سال ۱۳۰۱ ایران به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان مواد مخدر شناخته میشد

در پی این اقدامات مواد مخدر به قدری در کشور رایج شده بود.که به وفور معتادان به تریاک و حشیش در جامعه یافت میشدند. تا اینکه در سال ۱۳۲۴ قانونی تحت عنوان منع کشت خشخاش و استعمال تریاک تصویب شد

اما بعد از انقلاب کشت خشخاش در ایران متوقف شد و برای مبارزه کردن با آن قوانین کیفری تصویب کردند بگونه ای که در سال ۱۳۶۷ قاچاق مواد مخدر در کشور منجر به اعدام میشد .اما در ۲۵ تیر ۹۶ بمنظور کاهش مجازات از اعدام مجلس یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدراضافه کرد. در مقاله ( این قسمت به مقاله مربوط به قوانین مواد مخدر لینک شود  ) میتوانید آن را مطالعه کنید

عملکرد اعتیاد چگونه است؟

اعتیاد تنها سلامت جسمی فرد را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد بلکه عملکرد اعتیاد بیشتر روی روان و رفتارهای فرد می‌باشد<p>افراد معتاد در همان ابتدای مصرف به شدت دچار اختلالات رفتاری و روانی می‌شوند

البته عملکرد استعمال مواد بر روی تمام افراد یکسان نیست و بسته عوامل مختلف تأثیر متفاوتی دارد. اما بیشترین اثر بر اخلاق و تصمیم‌گیری فرد است. چون با فشار روانی و اضطراب ناشی از اعتیاد این عوارض تشدید می‌شود

از دیگر عملکرد این بیماری بر رفتار می‌توان به انزوا و کناره‌گیری فرد از دوستان، خانواده و اطرافیان اشاره نمود.

عملکرد اعتیاد در محیط

تحقیقات نشان می‌دهد که بزرگ شدن در محیطی با افراد مسن که از مواد مخدر استفاده می‌کنند. یا رفتار مجرمانه دارند، یک عامل خطرناک برای ابتلای به اعتیاد است. ثابت شده است. که عوامل محافظتی مانند:محیط خانه و مدرسه در صورت سالم بودن فضا باعث کاهش خطر ابتلا می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد هرچه فرد در زندگی زودتر مواد مخدر را امتحان کند. احتمال ابتلا به اعتیاد شدید در آن فرد بیشتر است. رشد مغز ما تا اواسط ۲۰ سالگی به پایان نرسیده است، وارد کردن داروها به مغز در زمان رشد و تغییرات مغز  می تواند آسیب جدی و طولانی مدت برای ذهن و مغز فرد ایجاد کند

انواع اعتیاد

اعتیاد انواع مختلفی دارد و به شکل‌های گوناگون اثراتش را نمایان می‌سازد.در ابتدا مردم شناخت کاملی از مفاهیم اعتیاد و انواع اعتیاد نداشتند.اما به‌تدریج با مفاهیم اعتیاد، شکل‌ها و انواع اعتیاد مواجه شدند و فهمیدند .که تعریف اعتیاد به طور جامع شامل آنها نمی‌شود. چراکه مفاهیم اعتیاد تعاریف بسیار زیادی دارد و معانی بسیاری برای آن در نظر گرفته شده است.این مفاهیم را می‌توان به دو مفهوم اعتیاد رفتاری و اعتیاد جسمانی تقسیم نمود

اعتیاد تنها شامل مصرف دخانیات مانند تریاک، سیگار و قلیان نمی‌شود. بلکه مکرر انجام‌دادن برخی عادات روزانه نیز می‌تواند نوعی اعتیاد محسوب شود. که به آن اعتیاد رفتاری گفته می‌شود، در این عادت رفتاری فرد به انجام برخی کارها مانند استفاده از اینترنت، پرخوری و.. به طور مکرر می‌پردازد که اغلب افراد به این نوع از اعتیاد توجهی نمی‌کنند. و به دنبال راهی برای ترک آن نیستند. انواع از اعتیاد نیز قطعاً اثراتی را بر روان و جسم فرد می‌گذارد که با مراجعه به روانپزشک می‌توان راهی برای درمان و ترک این شکل از اعتیاد یافت

جسمانی

در اعتیاد و وابستگی جسمانی می‌توان اعتیاد به انواع مواد مخدر، الکل، سیگار و..اشاره کرد که مصرف آنها اثرات بسیار نامطلوبی را بر جسم و ذهن فرد می‌گذارد. اگرچه کوتاه‌مدت در فرد معتاد ایجاد آرامش می‌کند. ولی با ازبین‌رفتن اثراتش باعث وابستگی مداوم شده.چراکه فرد مجدداً در جستجوی آثار خوش کوتاهی که در نتیجه مصرف مواد داشته می‌گردد. و این فرایند باعث افزایش مقدار و تعداد دفعات مصرف می‌شود. که در نتیجه آن قوای جسمی فرد تحلیل رفته. و وی را از انجام امور زندگی‌اش بازمی‌دارد. همچنین از دیگر آثار جسمی مواد می‌توان به گسترش انواع بیماری‌های چون ایدز و هپاتیت اشاره کرد

اعتیاد در هر نوعی یک عادت بد محسوب می‌شود. و برای فرد آثار زیان‌باری به همراه دارد.لذا برای آشنایی و درک بیشتر بهتر است با برخی اصطلاحات رایج اعتیاد آشنایی یافت

برخی اصطلاحات رایج اعتیاد

وسوسه: حس نیاز شدید به استفاده مجدد

افسردگی : به معنای گوشه گیری و غمگین بودن های مکرر و طولانی که  از مهم‌ترین عوارض اعتیاد می‌باشد

سوءمصرف : مصرف زیاد مواد و بی‌توجهی آسیب‌های ناشی از آن

عادت: عادت یک اصطلاح بسیار کاربردی و شایع در خصوص اعتیاد و وابستگی است

عود: مصرف مجدد و منظم مواد

موارد فوق تنها بخشی از هزاران اصطلاح رایج این بیماری می‌باشد

مراحل اعتیاد

مراحل اعتیاد به معنی رفتاری است که معتاد در هر برهه زمانی از خود نشان می‌دهد و یا رفتاری که در آینده ظرفیت انجام آن را خواهد داشت. تحقیقات نشان داده  ابتلای  به اعتیاد در هر سنی ممکن است رخ بدهد اما به دلیل شرایط سنی ابتلای آن در نوجوانان و جوانان بیشتر است بحران های شخصیتی در دوران نوجوانی یکی از علت های این تمایل شدید می‌باشد. و نوجوانان به طور عمده تمایل به مصرف مواد مخدر و الکل دارند.

شروع

اکثراً کودکان و نوجوانان ابتدا در سنین پایین در معرض مواد مخدر و الکل قرار می‌گیرند.مخصوصا اگر در محیط خانه فرد معتاد وجود داشته. و یک یا چند نفر از اعضای خانواده کودک معتاد باشند. بااین‌حال ، به طور معمول ، قرار گرفتن در معرض و شروع دو چیز جداگانه هستند.

به دلیل عواملی از قبیل کنجکاوی، فشار همسالان و عدم رشد قشر جلوی مغز در مغز (که به مهارت تصمیم‌گیری کمک می‌کند) . کودکان و نوجوانان بیشتر تمایل به مصرف مواد مخدر و یا الکل دارند

استفاده منظم

اغلب افراد هنگام ناراحتی و مشکلات و فشارهای روانی به دنبال راهی برای رهایی از مشکلات هستند. تا آرامش ازدست‌رفته‌شان را بازگردانند که در این میان ممکن است. برخی از افراد به استفاده از مواد مخدر روی آورند. و تحت عناوینی چون مصرف تفننی، تفریحی خود را در دام اعتیاد بیندازند در این صورت فرد به بهانه‌های مختلف دنبال راهی برای استفاده مجدد مواد مخدر است و اندک‌اندک به طور منظم یک عادت در زندگی وی گنجانده می‌شود به طوری که اگر استفاده نکند دچار پریشانی و اختلالات جسمی و روحی شده که این اختلالات بر زندگی، کار، آرامش خانواده و خود فرد تأثیر منفی می‌گذارد.

مشکل / استفاده مخاطره‌آمیز

استفاده از مواد مخدر به هر دلیلی و با هر توجیه بسیار خطرناک است ، حتی اگر برای یک بار هم باشد میتواند جان شما را در خطر بی اندازد . به عنوان مثال استفاده از  مواد می تواندبطورخطرناکی روی  رانندگی شما تأثیر بگذارد . به ویژه در این موارد ، شما نه تنها سلامتی خود ، بلکه سلامتی دیگران را نیز در معرض خطر قرار می دهید. در این مرحله ، هنوز ممکن است احساس کنید که می توانید میزان استفاده و زمان خود را کنترل کنید ، که بسیار سخت در اشتباه هستید و شاید با یک بار مصرف مواد مخدر و استعمال آن شما دیگر  نتوانید آن را کنترل کنید

وابستگی

مداومت مصرف مواد مخدر باعث ستگی و عدم توانایی در ترک می‌شود به‌گونه‌ای که ترک مواد مخدر برای فرد معتاد با سختی و مشقت جسمی و روحی زیادی همراه است

سه مرحله برای ایجاد وابستگی وجود دارد:

تحمل

تحمل داشتن در برابر داروها یا الکل به این معنی است. که شما برای رسیدن. به اثرات مطلوب باید مقدار طبیعی را که به طور منظم استفاده می‌کنید. افزایش دهید

به همین دلیل است که بیشتر مصرف‌کنندگان مواد مخدر و الکل در نهایت بیش از آنچه که در ابتدا شروع به استفاده می‌کردند، استفاده می‌کنند همچنین استفاده بیش از حد مواد خطرناک بوده و میزان کشندگی را افزایش می‌دهد

وابستگی فیزیکی

وابستگی جسمی زمانی اتفاق می‌افتد که شما نتوانید بدون ترک، مصرف دارو یا الکل خود را قطع کنید یا محدود کنید. بیشتر مواد اعتیادآور (حتی آنهایی که توسط متخصصان تجویز می‌شوند) می‌توانند باعث ایجاد وابستگی شوند حتی در صورتی که طبق دستور پزشک مصرف شوند

وابستگی روان‌شناختی

وابستگی روان‌شناختی زمانی اتفاق می‌افتد که نیاز شدید و غیرقابل‌کنترل به ادامه استفاده از مواد را احساس کنید. احتمالاً احساس می‌کنید که نمی‌توانید بدون استفاده از آن کار کنید، این کار ترک را برای شما بسیار دشوار می‌کند

وابستگی های روان شناختی ، وابستگی های جسمی شدید را نیز در پی دارند

تفاوت بین اعتیاد و عادت بد

چگونه می‌فهمید که به یک عادت بد ناسالم) مبتلا شده اید. یا در واقع از اعتیاد رنج می برید

تعیین تفاوت بین این دو ممکن است دشوار باشد، زیرا هر دو در اثر رفتارهای مکرر رشد می‌کنند. اگرچه باتوجه‌به تفاوت در روش درمانی، تشخیص بین یک عادت بد و دردسرساز و اعتیاد مهم است

یک تفاوت قابل‌توجه بین عادت بد و بیماری اعتیاد، میزان زمان و تلاش لازم برای تغییر رفتار است. تغییر عادت‌ها به حداقل تلاش، وقت و توجه نیاز دارد

بااین‌حال گاهی اوقات رفتارهای بد به رنگ سیاه درمی‌آیند و به عادتی بد تبدیل می‌شوند. بهبودی مستلزم این است که شما صادقانه رفتار خود را ارزیابی کنید و اینکه بدانید که چگونه این امر بر سلامتی، روابط، شغل، و زندگی تأثیر می‌گذارد تا تفاوت بین عادت و اعتیاد را درک کنید

هرگونه مصرف مواد مخدر یا هر عامل اعتیادآور به‌گونه‌ای که فرد. به‌مراتب میزان و تعداد دفعات استفاده از آن عامل اعتیادآور را افزایش دهد. سوءمصرف گفته می‌شود. سوءمصرف آسیب‌های رفتاری و جسمانی را تشدید کرده و عملکرد فرد را مختل می‌کند.

عواملی که باعث سوءمصرف می‌شود:

فرد احساس می‌کند که به مقدار که به مقدار بیشتری برای مصرف نیاز دارد

احساس شکست در امور و ناکامی و عدم موفقیت در ترک 

به‌منظور ازبین‌بردن افکار منفی و لذت‌های آنی

علل گرایش به اعتیاد

دلایل بسیاری مبنی‌بر گرایش افراد به مواد وجود دارد که فرد را خواسته یا ناخواسته به کام این بیماری و آثار مخربش سوق می‌دهد و خود را به شکل‌های فریبنده‌ای همچون لذت‌های آنی نمایان می‌کند که برای فرد جز حسرت و پشیمانی چیزی به دنبال نخواهد داشت؛ لذا باید عوامل مؤثر در جذب افراد به‌سوی استعمال مواد را شناخت تا هر چه‌بهتر قبل از وقوع پیشگیری کرد

علل گرایش به اعتیاد

۱. برخی دلایل مربوط به خود فرد می‌باشد مانند عدم عزت‌نفس، عدم نگرش مثبت، تجربه شکست در زندگی، ناراحتی، بیماری‌های جسمی یا روانی

۲. برخی علل خانوادگی‌اند مانند، خشونت و دعواهای خانوادگی، بی‌توجهی اعضا خانواده نسبت به یکدیگر، بی‌تفاوتی عاطفی، عدم دلبستگی متقابل اعضای خانواده، آشفتگی و سایر مشکلات خانوادگی، اختلافات، طلاق، خیانت، و…

۳. گاهی هم این علل به محیط و شرایط جامعه بازمی‌گردد مانند فرهنگ و باورهای یک منطقه یا بین افراد، اطرافیان یا دوستان، نبود امکانات، مشکلات اقتصادی، شرایط فرهنگی، فقر مالی، بیکاری، می‌توان نام برد.

و اما در نهایت می‌شود گفت علت‌های زیادی برای استعمال مواد مخدر وجود دارد اما ریشه اصلی گرایش به مواد مخدر به تربیت ناصحیح در اولین محل آموزشی فرد یعنی خانواده برمی‌گردد، خانواده نه‌تنها باید در بحث آگاه‌سازی فرزندان خود نسبت به خطرات مواد مخدر در همان سنین آسیب‌پذیر اقدام نمایند، بلکه باید علت‌های معتاد شدن افراد را با دقت رصد و با تجزیه‌وتحلیل و برنامه بریزی و اقدامات به‌موقع از معتاد شدن فرزند خود جلوگیری نمایند

متأسفانه طلاق و آسیب‌پذیری‌های روحی که این اتفاق تلخ، باعث می‌شود زندگی یک فرد رو به قهقرا برود. نقش بسیار جدی در گرایش فرد و افراد به سمت مواد مخدر دارد که از است. همه ما برای جلوگیری. از این اتفاق تلخ دست‌به‌دست هم داده. و تلاش کنیم که اولین جرقه برای معتاد شدن فرد. در همان نطفه خفه شود

اعتیاد یک معضل فراگیر و همه‌گیر است. مانند ویروس کرونا که هیچگاه فرد گمان نمی‌کند. درگیر آن شود. همان‌طور که ما برای جلوگیری از مبتلا شدن به این ویروس ماسک می‌زنیم. فاصله اجتماعی را رعایت می‌کنیم. برای درگیرنشدن با این بلای خانمان سوز. نیز باید نه گفتن و فاصله اجتماعی با افرادی که نقش مهمی در تحریک ما برای مصرف مخدر دارند را رعایت نماییم